ZKSync là một giải pháp mở rộng quy mô cuộn lên không có kiến thức (zk-rollup) cho chuỗi khối Ethereum. Việc mở rộng quy mô lớp hai (L2) của Ethereum tập trung vào hai giải pháp: cuộn lên không có kiến thức và cuộn lên lạc quan.
Trong quá trình đi sâu vào hệ sinh thái Ethereum L2s của các ứng dụng phi tập trung (DApps), sau khi xem xét hệ sinh thái Arbitrum và hệ sinh thái Lạc quan như một phần của quá trình tổng hợp lạc quan, giờ đây chúng tôi chuyển sang zkSync – một trong hai giải pháp mở rộng quy mô không kiến thức chính cho Ethereum. Trong hướng dẫn về hệ sinh thái zkSync này, CoinMarketCap Alexandria xem xét:
- ZkSync là gì
- So sánh zkSync và các giải pháp L2 khác
- Các nhà đầu tư của zkSync và lộ trình của nó
- Mã thông báo zkSync và Airdrop tiềm năng
- Cách sử dụng zkSync
- Hệ sinh thái zkSync
ZKSync là gì?
ZKSync là một blockchain lớp hai cho Ethereum sử dụng zk-rollups làm công nghệ mở rộng quy mô. Giống như các đợt tổng hợp lạc quan, zk-rollups cuộn các giao dịch ra khỏi mạng chính Ethereum và gửi các bằng chứng giao dịch cho Ethereum. Điều này có nghĩa là hàng trăm giao dịch được gộp thành một, được Ethereum xác minh và bảo mật.
Các hệ thống bằng chứng không có kiến thức có khả năng bảo mật mật mã chủ động . Ví dụ: các giải pháp zk-rollup chắc chắn rằng một giao dịch nhất định là đúng mà không cần tiết lộ bằng chứng về nó. Nói một cách dễ hiểu, zk-rollups tuân theo phương pháp “tin tưởng tôi về điều này” . Mặc dù điều này nghe có vẻ không phù hợp với người dân, nhưng bằng chứng không có kiến thức được coi là một trong những giải pháp mở rộng quy mô và quyền riêng tư hứa hẹn nhất cho Ethereum. Đây là một video ngắn giải thích chi tiết hơn về zk-proofs:
Một trong những lợi thế chính của công nghệ zkSync là phí gas thấp trên blockchain L2. Phí gas có thể thấp hơn tới 100 lần so với Ethereum trong khi vẫn kế thừa bảo mật của mạng chính ETH.
dữ liệu ETH2 có sẵn, ước tính vào cuối năm 2022. Điều này có thể thực hiện được nhờ zkPorter, một giao thức kết hợp zk-rollups và sharding. zkSync 2.0 cũng hỗ trợ các khả năng hợp đồng thông minh tùy ý thông qua Solidity và Zinc, ngôn ngữ lập trình nội bộ của nó.
ZKSync với Optimistic Rollups và Starkware
ZKSync có hai đối thủ cạnh tranh chính: L2s sử dụng các bước cải tiến lạc quan (Arbitrum và Optimism ) và một giải pháp L2 khác sử dụng công nghệ mở rộng chống zk (Starkware). Dưới đây là những điểm khác biệt chính giữa zkSync và các đối thủ :
- Tốc độ xử lý trên chuỗi trên các giải pháp chống zk cao hơn vì không có thời gian chờ đợi mà giao dịch có thể bị tranh chấp.
- Tuy nhiên, zk-proofs cần nhiều sức mạnh tính toán hơn, vì vậy chúng ít phù hợp với DApps có nhiều hoạt động trên chuỗi.
- Rollups lạc quan chạy các hợp đồng thông minh trực tiếp trên mạng Ethereum, zk-rollups thì không.
Cũng có sự khác biệt giữa zkSync và Starkware, cả hai giải pháp chống zk :
- Starkware bắt đầu sớm hơn (tháng 05/2018 so với tháng 12/2019) và đã huy động được nhiều tiền hơn cho đến nay.
- Starkware đang tiến xa hơn trong quá trình phát triển (vòng Series C đã khép lại) và có một hệ sinh thái lớn hơn.
- Starkware có công nghệ cuộn lên cao hơn và nhanh hơn một chút so với zkSync.
Nhìn chung, cả hai giải pháp chống zk đều có các cách tiếp cận hợp lệ để mở rộng Ethereum. zkSync được coi là hệ sinh thái “cơ sở” hơn, trong khi Starkware có rất nhiều người ủng hộ lớn và bí quyết công nghệ đằng sau sản phẩm của mình.
Nhóm ZKSync, Nhà đầu tư và Lộ trình
ZKSync được thành lập bởi Matter Labs, một công ty có trụ sở tại Đức đang nghiên cứu về việc mở rộng quy mô Ethereum. Nó bắt đầu làm việc trên giải pháp zkSync vào tháng 12 năm 2019 và phát hành zkSync v1.0 vào tháng 6 năm 2020. Lần lặp đầu tiên này có thể mở rộng quy mô lên 300 giao dịch mỗi giây.
Sự phát triển của zkSync 2.0 đã chứng kiến việc phát hành phiên bản alpha của zkEVM, cho phép khả năng tương thích của Máy ảo Ethereum (EVM) trong môi trường cuộn lên. Hơn nữa, với sự phát triển của zkPorter, một giải pháp sharding, zkSync đang làm việc để tăng thông lượng từ 3.000 tps (trong phiên bản 1.1) lên 20.000 tps.
Matter Labs đã huy động được 2 triệu đô la trong vòng hạt giống vào tháng 9 năm 2019 và 6 triệu đô la khác trong vòng Series A vào tháng 2 năm 2021 từ các công ty tiền điện tử như Binance, Aave, Curve và Coinbase Ventures. Đợt tăng Series B của nó vào tháng 11 năm 2021 chứng kiến 50 triệu đô la khác được huy động từ các quỹ đầu tư mạo hiểm như a16z, Dragonfly và Placeholder. Vào tháng 1 năm 2022, công ty đã được hỗ trợ thêm 200 triệu đô la bởi BitDAO .
Token ZKSync và Airdrop tiềm năng
ZKSync chưa có token gốc. Tuy nhiên, công ty tuyên bố rõ ràng trên trang tokenomics của mình rằng sẽ có token gốc zkSync sẽ được sử dụng để đặt cược và trở thành trình xác thực trong mạng zkSync. Người dùng của mạng zkSync có khả năng được thưởng một đợt airdrop.
Cách sử dụng ZKSync
Bạn có thể sử dụng zkSync theo các bước sau:
- Kết nối ví dựa trên trình duyệt của bạn với ví zkSync .
- Thêm tiền vào tài khoản của bạn và kích hoạt nó.
- Chuyển tiền sang tài khoản zkSync khác (tùy chọn).
- Khám phá hệ sinh thái zkSync .
Bạn có thể tìm thấy hướng dẫn chi tiết để sử dụng hệ sinh thái zkSync trong hướng dẫn chính thức .
Các DApp DeFi tốt nhất trên ZKSync
Một số DApp DeFi tốt nhất trên zkSync bao gồm:
- Curve: một sàn giao dịch stablecoin lớn.
- Yearn Finance: một công cụ tối ưu hóa lợi nhuận.
- ZigZag: một sàn giao dịch không giám sát.
- Mute.io: một sàn giao dịch AMM và bệ phóng
- Giao thức Taker: Giao thức thanh khoản dựa trên DAO
Theo @ZK_Daily, có hơn 100 dự án đang xây dựng trên zkSync:
Curve (CRV)
Curve (CRV) là một sàn giao dịch phi tập trung stablecoin (DEX) và là một trong những sàn giao dịch quan trọng nhất để hoán đổi các stablecoin. Đây là một trong những sàn giao dịch đầu tiên, cùng với Uniswap, đã phổ biến mô hình AMM . Mặc dù Curve trên zkSync chưa khóa tổng giá trị khổng lồ (TVL) mà nó có trên các blockchain khác, nhưng chắc chắn nó sẽ phát triển lớn hơn khi zkSync trở nên phổ biến hơn.
Yearn Finance (YFI)
Yearn Finance (YFI) là một giao thức tổng hợp sử dụng các chiến lược đầu tư khác nhau để tạo ra ROI cao nhất có thể trên các hầm của nó.
Năm đầu tiên, Yearn Finance trở nên phổ biến trên chuỗi khối Ethereum và cuối cùng lan sang các chuỗi khác. Nó hiện hỗ trợ Ethereum, Fantoma và Arbitrum trên nền tảng của nó, nhưng người dùng có thể truy cập Yearn trên zkSync thông qua Argent, một nhà cung cấp ví.
ZigZag
ZigZag là sàn giao dịch đặt hàng phi tập trung không lưu giữ dựa trên zkSync , cung cấp giao dịch giao ngay được hỗ trợ bởi zk-rollups. Nhờ công nghệ zk-Proof, các nhà giao dịch có thể hoán đổi mã thông báo và tham gia vào giao dịch giao ngay trực tiếp từ ví của họ mà không phải trả phí gas. ZigZag cũng cung cấp một trong hai cây cầu đang hoạt động và kết nối zkSync với Ethereum.
Mute.io
Mute.io (MUTE) là một nền tảng trao đổi AMM, nền tảng Farming và nền tảng IDO . Nó hoàn toàn dựa trên zk-rollups và được điều chỉnh bởi DAO . Mute cung cấp các giao dịch nhanh như chớp, giới hạn số lượng và cải thiện quyền riêng tư, đồng thời tiết kiệm phí Gas nhờ công nghệ zk.
Taker Protocol
Taker Protocol là một giao thức thanh khoản dựa trên DAO cho các tài sản tiền điện tử. Nó cho phép người dùng thanh lý và cho thuê các loại tài sản tiền điện tử khác nhau, bao gồm Token không thể thay thế (NFT). Người dùng cũng có thể tham gia cho vay và cho thuê NFT. Giao thức Taker hiện có sẵn trong testnet.
Cầu zkSync tốt nhất
Hai cầu nối tốt nhất với zkSync là ZigZag và Orbiter Finance.
Orbiter Finance
Orbiter là một cầu nối phân cấp hai lớp chéo phân quyền kết nối zkSync và Ethereum. Nó cũng cho phép chuyển giữa zkSync và các chuỗi L2 khác như Arbitrum, Optimism, Polygon và Immutable X. Orbiter chuyển các tài sản gốc Ethereum ngay lập tức, an toàn và với chi phí rất thấp cho người gửi.
Thị trường và công cụ NFT tốt nhất trên zkSync
zkSync có một số thị trường NFT đã hoạt động. Các thị trường NFT tốt nhất trên zkSync bao gồm:
- Reddio : nó cho phép các nhà phát triển nhúng NFT vào web và ứng dụng di động của họ mà không phải trả phí gas.
- Homespace : một metaverse phi tập trung với kinh tế học dựa trên NFT.
- Tevaera: một metaverse phi tập trung sử dụng công nghệ NFT.
- Đậu phụNFT: một thị trường NFT tập trung vào GameFi.
- OpenStars: một trò chơi chiến lược không gian chơi để kiếm tiền .
- Mintsquare: một nền tảng NFT.
Reddio
Reddio xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế cho các blockchain bằng cách cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng thân thiện với người dùng. Nó nhằm mục đích cho phép các doanh nghiệp ở mọi quy mô nhúng NFT vào ứng dụng của họ mà không phải trả phí gas.
HomeSpace
Homespace là một nền tảng thế giới ảo tương lai kết hợp giữa NFT và trí tuệ nhân tạo. Nó nhằm mục đích tạo ra một thế giới ảo cá nhân, nơi người dùng có thể thiết kế ngôi nhà trong mơ của họ trên nền tảng phi tập trung. Đồ nội thất và đồ trang trí có thể được thêm dưới dạng NFT hoặc định dạng không phải NFT. Hơn nữa, họ cũng sẽ có thể đi đến thế giới ảo công cộng có các địa điểm giải trí, cơ sở giáo dục và khu trò chơi.
TofuNFT
TofuNFT là một thị trường NFT tập trung vào GameFi và đồ sưu tầm. Nó có sẵn trên 21 blockchains tại thời điểm viết bài và cũng sẽ ra mắt trên zkSync trong tương lai.
Tevaera
Tevaera là một metaverse được đánh giá cao với các NFT tiện ích. Trong cái gọi là Tevaverse, người chơi sẽ xây dựng nền văn minh kỹ thuật số trong môi trường 3D với trải nghiệm VR và sử dụng các NFT tiện ích làm tài sản trong trò chơi. Tevaera tuyên bố là metaverse được phân cấp và phân quyền đầu tiên trên zkSync và sẽ tung ra mã thông báo TEVA trong tương lai.
Mintsquare
Mint Square là một thị trường NFT, cho phép giao dịch NFT với các giao dịch rẻ hơn và thời gian xác nhận nhanh hơn. Nó nhằm mục đích xây dựng ZK-rollup đa chuỗi tốt nhất và tiếp cận 100 triệu người tiếp theo để đúc và giao dịch NFT. Mint Square cũng có sẵn trên StarkNet.
Bài tổng hợp từ Coinmarketcap
