Vào ngày 31 tháng 3 năm 2025, Coinbase, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất tại Mỹ, đã nộp đơn lên Tòa án Quận D.C. để tiếp tục vụ kiện theo Đạo luật Tự do Thông tin (FOIA) chống lại Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC). Động thái này diễn ra sau khi vụ kiện tạm dừng vào tháng 2 năm 2025, khi Tổng thống Trump bổ nhiệm Travis Hill làm Chủ tịch tạm thời của FDIC, người cam kết tăng cường tính minh bạch. Tuy nhiên, Coinbase cho rằng FDIC vẫn không hợp tác đầy đủ và tiếp tục che giấu các tài liệu quan trọng liên quan đến hoạt động tiền điện tử, đặc biệt là các “thư tạm dừng” (pause letters) yêu cầu các ngân hàng ngừng cung cấp dịch vụ liên quan đến tiền điện tử. Vụ kiện này không chỉ là một cuộc chiến pháp lý mà còn là một phần trong nỗ lực lớn hơn của Coinbase nhằm làm sáng tỏ cái gọi là Operation Chokepoint 2.0 – một chiến dịch bị cáo buộc nhằm hạn chế ngành tiền điện tử tiếp cận hệ thống ngân hàng.
Chi Tiết Về Động Thái Pháp Lý Của Coinbase
Coinbase đã nộp đơn yêu cầu Tòa án Quận D.C. dỡ bỏ lệnh tạm dừng vụ kiện FOIA, vốn được khởi xướng từ tháng 6 năm 2024 thông qua công ty tư vấn History Associates Inc. Vụ kiện ban đầu nhằm buộc FDIC công khai các tài liệu liên quan đến việc cơ quan này giao tiếp với các ngân hàng về hoạt động tiền điện tử, đặc biệt là các “thư tạm dừng” được gửi vào năm 2022. Những thư này yêu cầu các ngân hàng “tạm dừng tất cả hoạt động liên quan đến tài sản tiền điện tử” do các quy định chưa rõ ràng, với lời hứa rằng FDIC sẽ thông báo thêm khi có hướng dẫn cụ thể.
Vào tháng 2 năm 2025, vụ kiện tạm dừng sau khi Travis Hill, người được Trump bổ nhiệm, cam kết cải thiện tính minh bạch của FDIC vượt ngoài yêu cầu của FOIA. Hill, từng là Phó Chủ tịch FDIC, đã công khai chỉ trích các chính sách hạn chế tiền điện tử dưới thời cựu Chủ tịch Martin Gruenberg, người từ chức vào ngày 19 tháng 1 năm 2025. Tuy nhiên, theo Paul Grewal, Giám đốc Pháp lý của Coinbase, sự hợp tác của FDIC dưới thời Hill vẫn chưa đủ. Trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Eleanor Terrett, Grewal thừa nhận rằng FDIC đã có cải thiện, nhưng vẫn “chưa đáp ứng được kỳ vọng về tính minh bạch”.
Grewal cũng đã đăng trên X vào ngày 1 tháng 11 năm 2024, cho biết Coinbase đã phát hiện hơn 20 trường hợp FDIC yêu cầu các ngân hàng “tạm dừng”, “kiềm chế cung cấp” hoặc “không tiến hành” các dịch vụ ngân hàng liên quan đến tiền điện tử. Ông nhấn mạnh rằng “công chúng xứng đáng được minh bạch, không phải một cơ quan hoạt động sau bức màn quan liêu”. Đơn kiến nghị mới nhất của Coinbase yêu cầu tòa án buộc FDIC cung cấp các tài liệu còn lại, bao gồm cả những tài liệu chưa được chỉnh sửa (unredacted documents), để làm sáng tỏ vai trò của cơ quan này trong việc hạn chế ngành tiền điện tử.
Bối Cảnh: Operation Chokepoint 2.0 Và Các “Thư Tạm Dừng”
Operation Chokepoint 2.0 là thuật ngữ được ngành tiền điện tử sử dụng để mô tả một chiến dịch bị cáo buộc của chính phủ Mỹ nhằm gây áp lực buộc các ngân hàng cắt đứt quan hệ với các công ty tiền điện tử. Thuật ngữ này bắt nguồn từ Operation Choke Point (2013-2017), một sáng kiến của Bộ Tư pháp Mỹ nhắm vào các ngân hàng làm việc với các ngành “rủi ro cao” như cho vay ngắn hạn.
Các tài liệu mà Coinbase thu thập được qua các yêu cầu FOIA trước đó cho thấy FDIC đã gửi ít nhất 23 “thư tạm dừng” vào năm 2022 đến các ngân hàng do cơ quan này giám sát, yêu cầu họ tạm dừng các hoạt động liên quan đến tiền điện tử. Một số thư, như thư từ trợ lý giám đốc khu vực Joseph A. Meade gửi đến một ngân hàng ở Dallas, Texas, nêu rõ rằng FDIC “chưa xác định được các yêu cầu quy định cần thiết” cho các hoạt động này. Tuy nhiên, nhiều tài liệu đã bị chỉnh sửa (redacted) quá mức, khiến nội dung trở nên khó hiểu. Vào ngày 12 tháng 12 năm 2024, Thẩm phán Ana Reyes của Tòa án Quận D.C. đã chỉ trích FDIC vì “thiếu nỗ lực thiện chí” trong việc chỉnh sửa tài liệu, yêu cầu cơ quan này nộp lại các tài liệu với chỉnh sửa “chu đáo hơn” trước ngày 3 tháng 1 năm 2025.
Grewal và các lãnh đạo ngành tiền điện tử, như Caitlin Long của Custodia Bank, lập luận rằng các “thư tạm dừng” này thực chất là lệnh ngừng và chấm dứt (cease-and-desist letters) trá hình, vì thời gian “tạm dừng” kéo dài vô thời hạn – trong một số trường hợp lên đến ba năm. Long so sánh động thái này với việc Tổng thống Nixon “tạm thời” đình chỉ khả năng chuyển đổi vàng vào năm 1971, một “tạm dừng” cuối cùng trở thành vĩnh viễn.
Chính Sách Mới Của FDIC: Một Bước Tiến, Nhưng Chưa Đủ?
Gần đây, FDIC đã công bố một thay đổi chính sách quan trọng: các ngân hàng không còn cần sự phê duyệt trước để tham gia vào các hoạt động tiền điện tử được pháp luật cho phép, miễn là họ quản lý hiệu quả các rủi ro liên quan. Đây là một bước ngoặt lớn so với lập trường thận trọng dưới thời chính quyền Biden, khi FDIC và các cơ quan quản lý khác bị cáo buộc thực hiện Operation Chokepoint 2.0 để hạn chế ngành tiền điện tử.
Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump thể hiện thái độ thân thiện hơn với tiền điện tử. Vào ngày 7 tháng 3 năm 2025, Trump đã cam kết chấm dứt các hạn chế ngân hàng đối với các công ty tiền điện tử trong một Hội nghị Thượng đỉnh Tiền điện tử tại Nhà Trắng. Đồng thời, Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ (OCC) cũng nới lỏng các quy định về cách các ngân hàng có thể tham gia vào tiền điện tử, một động thái được hoan nghênh bởi ngành công nghiệp.
Tuy nhiên, Coinbase cho rằng những thay đổi này không đủ để giải quyết các vấn đề trong quá khứ. Grewal đã đăng trên X vào ngày 8 tháng 3 năm 2025, chỉ trích FDIC vì “vẫn chống lại sự minh bạch cơ bản” liên quan đến Operation Chokepoint 2.0, ngay cả khi các cơ quan khác bắt đầu thay đổi chính sách. Ông lưu ý rằng FDIC đã chỉnh sửa 53 trang tài liệu, với nhiều trang bị bôi đen hoàn toàn, và chỉ cung cấp “một phần nhỏ” các tài liệu liên quan đến các chính sách mà Coinbase yêu cầu.
Phản Ứng Từ Cộng Đồng Và Ngành Tiền Điện Tử
Động thái của Coinbase nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng tiền điện tử, vốn từ lâu đã lo ngại về việc các cơ quan quản lý Mỹ sử dụng áp lực gián tiếp để “debank” (cắt quyền truy cập ngân hàng) các công ty tiền điện tử.
- Caitlin Long của Custodia Bank, người từng đấu tranh với Cục Dự trữ Liên bang sau khi bị từ chối tài khoản chính (master account) vào năm 2023, gọi các “thư tạm dừng” là “một nỗ lực nhằm bóp nghẹt các công ty tiền điện tử hợp pháp”.
- John Deaton, một luật sư ủng hộ tiền điện tử, đã tình nguyện dẫn dắt một cuộc điều tra liên bang về vấn đề này, lập luận rằng Operation Chokepoint 2.0 không chỉ là sự vượt quá thẩm quyền mà còn là “một thách thức trực tiếp đối với nguyên tắc thị trường tự do”.
- Một số bài đăng trên X, như từ @originalmarkz vào ngày 8 tháng 1 năm 2025, cho rằng các tài liệu của FDIC là “bằng chứng” cho thấy chính phủ đã vi phạm quyền tự do ngôn luận (Tu chính án thứ nhất) bằng cách debank các công ty tiền điện tử, và dự đoán sẽ có “các vụ kiện lớn và truy tố” trong tương lai.
Tuy nhiên, một số ý kiến trái chiều cho rằng FDIC có lý do chính đáng để thận trọng. Báo cáo của Văn phòng Tổng Thanh tra FDIC vào tháng 10 năm 2023 đã chỉ ra rằng các hoạt động liên quan đến tiền điện tử có thể gây ra “rủi ro an toàn và lành mạnh” cũng như “mối quan ngại về bảo vệ người tiêu dùng”. Các chuyên gia như Todd Baker từ Trung tâm Richman tại Đại học Columbia lập luận rằng vụ kiện của Coinbase có thể là một phần của “dự án phối hợp để xây dựng động lực chính trị cho luật tiền điện tử”, hơn là một nỗ lực thực sự để giải quyết các vấn đề bảo mật.
Phân Tích: Ý Nghĩa Và Tác Động Tiềm Năng
1. Đối với ngành tiền điện tử
Vụ kiện của Coinbase không chỉ nhằm tìm kiếm sự minh bạch mà còn là một nỗ lực để định hình lại mối quan hệ giữa các công ty tiền điện tử và hệ thống ngân hàng Mỹ. Nếu thành công, nó có thể:
- Làm sáng tỏ mức độ của Operation Chokepoint 2.0, bao gồm việc liệu các quan chức chính phủ có vi phạm pháp luật hay không, như CEO Coinbase Brian Armstrong đã gợi ý vào ngày 27 tháng 11 năm 2024.
- Khuyến khích các ngân hàng tự tin hơn trong việc cung cấp dịch vụ cho các công ty tiền điện tử, đặc biệt khi chính sách của FDIC đã nới lỏng.
2. Đối với chính sách quản lý
Sự thay đổi lãnh đạo tại FDIC và thái độ thân thiện hơn với tiền điện tử từ chính quyền Trump có thể dẫn đến các chính sách hỗ trợ hơn cho ngành. Tuy nhiên, việc Coinbase tiếp tục vụ kiện cho thấy sự thiếu tin tưởng vào cam kết của FDIC. Grewal đã yêu cầu FDIC cung cấp “lời khai có tuyên thệ” trước tòa về cách họ thực hiện “thẩm định” để đảm bảo không có tài liệu nào bị tiêu hủy – một yêu cầu mà FDIC liên tục từ chối.
3. Đối với thị trường và nhà đầu tư
Sự không chắc chắn về quy định tiếp tục là một rào cản lớn đối với ngành tiền điện tử tại Mỹ. Một cuộc khảo sát gần đây được BeInCrypto trích dẫn vào ngày 5 tháng 1 năm 2025 cho thấy các công ty tập trung vào tiền điện tử phải đối mặt với những thách thức ngân hàng đáng kể, không giống như các ngành khác như bất động sản hoặc tín dụng tư nhân. Nếu Coinbase có thể buộc FDIC công khai đầy đủ các tài liệu, điều này có thể thúc đẩy niềm tin của nhà đầu tư và khuyến khích sự đổi mới trong không gian Web3 và blockchain.
Kết Luận
Việc Coinbase nộp đơn để tiếp tục vụ kiện FOIA chống lại FDIC là một bước đi quan trọng trong cuộc chiến giành sự minh bạch và công bằng cho ngành tiền điện tử. Dù FDIC đã nới lỏng các hạn chế đối với hoạt động tiền điện tử của ngân hàng, sự thiếu hợp tác trong việc công khai các tài liệu liên quan đến Operation Chokepoint 2.0 vẫn là một mối quan ngại lớn. Với thời hạn hai tuần để FDIC phản hồi, vụ kiện này có thể định hình lại cách các cơ quan quản lý Mỹ tương tác với ngành tiền điện tử, đặc biệt trong bối cảnh chính quyền Trump đang thúc đẩy một môi trường thân thiện hơn với blockchain. Tuy nhiên, nhà đầu tư và các công ty tiền điện tử nên tiếp tục thận trọng, vì sự không chắc chắn về quy định vẫn là một thách thức lớn trong dài hạn. Hành động của Coinbase không chỉ là một cuộc chiến pháp lý – mà còn là một lời kêu gọi cho sự minh bạch và đổi mới trong một ngành đang phát triển nhanh chóng.
